Con este espazo pretendemos espaiar o traballo que, tanto mestres como alumnos levamos a cabo neste obradoiro. Esperamos que pouco a pouco vaiamos enchendo este blog entre todos. Non te cortes, mergúllate e participa.

luns, 25 de novembro de 2013

Esencias de torno3. Teixo (taxus baccata)




Árbore sacra dos pobos da cultura céltica, o Teixo é unha das madeiras máis interesantes e con máis historia das autóctonas de Galiza. De teixo eran as follas coas que os últimos resistentes do noroeste á romanización (galaicos, astures é cantabros) , aqueles do Medulio, acabaron coas súas vidas ante as lexións de Caio Furnio e Publio Carisio...

                                                                                                                                                                                    
unhas póliñas

...É que isto é o primeiro que hai que destacar, OLLO! Todas as partes do teixo son velenosas salvo o pucho vermello que recubre a semente. Contén toda a árbore un alcaloide chamado taxina que é moi tóxico para o ser humán. Durante o mecanizado pode producir irritacións na pel, nauseas é dor de cabeza. É precisa protección durante a manipulación. Teixo é tóxina teñen a mesma raiz etimolóxica.

                                                             o corte

É unha árbore de crecemento lentísimo. A madeira ten o cerme e o sámago ben diferenciados. O cerme aparece xeralmente en tonalidades marróns alaranxadas. A febra é recta e o gran medio. Se falamos de densidades está nos 690-800 kg/m3. A dureza é de 4.5. Sendo unha madeira dura ten unha extrordinaria flexibilidade. Os guerreiros saxóns facian os seus arcos longos de madeira de teixo da Península Ibérica. Era a mellor.

A madeira de teixo é profusamente utilizada para facer os punteiros e bordóns das northumbrian smallpipes, e nas sackpfeife alemás...

uha smallpipe de teixo

                                                                  sackpfeife tamén de teixo

...en Asturies é unha das madeiras tradicionais usadas na construcción de gaitas e mesmo o príncipe ten unha, a primeira dunha serie de 25, do artesán Miguel Alonso Cachafeiro de Colunga que lle regalaron non sabemos con que intención... esperemos que sopre polo soprete!
a información é do museo da gaita deXixón:

Pergamino que dice lo siguiente sobre la gaita anterior:
Serie Tumbal nºx/25 (aunque debería decir "redonda"). Gaita asturiana perteneciente a una serie única de veinticinco ejemplares numerados.
El nº1 es propiedad de S.A.R. Don Felipe de Borbón y Grecia, y el nº2 se expone en el Museo de la Gaita de Gijón.
Realizada en 1999, esta pieza posee:

· fuelle de piel de cabrito

· funda de terciopelo

· flecos de algodón

· roncón, puntero y soplete de madera de tejo

· con viroles e incrustaciones de hueso

· adornos en azabache y plata
Afinada en Do natural
el artesano: Miguel Alonso
prueba y afinación: José Angel Hevia
el comisario de la seire: Alejandro Cuervo.

Para buscar na internet...ingés:yew, francés:if, alemán: eiben, italiano:tasso, euskaro: hagin, catalán:teix...en portugés é teixo ho!

falamos.

sábado, 16 de novembro de 2013

Blockflöte... Frauta de bico.

Ola a todos, colgo dous documentos en alemán que me parecen moi interesantes ainda que non se entenda o que se di e o proceso de traballo sexa xa industrial a diferenza do noso artesanato...www.youtube.com/watch?v=INBc9_zRRqU

                   www.youtube.com/watch?v=lQR_2Gni8-k

...ahorn é pradairo, birnbaum é pereira,  buchsbaum é buxo, o resto son evidentes.
O proceso de parafinado sustitúe ó máis tradicional de aceitado con liñaza. Estas técnicas cambian as características  da madeira e resultan especialmente interesantes cando non dispoñemos de madeiras de moita dureza pero si de gran fino e compactas.

martes, 12 de novembro de 2013

Xornadas arredor da Música Tradicional

Deixovos este enlace por si alguén estivera interesado en asistir, vai ser unha fin de semán intensa arredor da música tradicional, non só en Galicia senon en todo o estado e Portugal.
Aínda deben quedar prazas e o custe é mínimo.

https://www.facebook.com/events/565913956809740/?ref_dashboard_filter=upcoming

mércores, 6 de novembro de 2013

Esencias de torno 2. Acivro. (ilex aquifolium)

Ola novamente, aprobeito este ratiño de café, para facer unha nova entrada, a segunda da serie.
Hoxe vou falar do acivro, acibeira, (aceveda, acevedo, acevicho, aceviño, acevreiro, acevo, acevro, aciveira, aciveiro, acivo, acivra, acivreira, acivreiro, axivo, cebro, cibro, encebiño, escornacabras, picoloureiro, rascacú, vellebrán... e máis) chamado por algúns xardón; das súas bondades para o torno e a súa relación co mundo dos instrumentos de música.
Antes de nada advertir que é unha especie protexida nos espazos naturais e que en principio está prohibida a tala. En Galiza estivo a piques de extinguirse e protexeuse nos anos oitenta do pasado século. Non quedan xa grandes poblacións, si masas illadas en localizacións de montaña.
 Un exemplar mediano.
 
 
Os acivros alcanza xeralmentealtura de entre 2 e 5 m (chegando algúns exemplares até os 15 ou 20). As follas das pólas inferiores teñen beiras espiñentas pero nas superiores podemos atopar follas de bordos lisos, agás no ápice taménespiñento. A cor é dun verde escuro pulido máis pálido no revés.
 

Unha póla baixa
 
 
A cortiza, de pouco grosor e lisa, presenta unha cor gris verdenta e , da mesma maneira que o buxo (teñen caracteristicas similares) o sámago non se diferencia especialmente do cerme.
Da unha madeira pálida, as veces branca, as veces máis amarela, de gran moi fino e , grazas os seus propios óleos, ten moi bo acabado. As caracteristicas de dureza e densidade son próximas a do buxo (varian moito as mencións segundo a guía consultada).
 

Así o venden para facer casullas de plumase bolis. 
 
 
Presenta unha caracteristica que  lle dota dun valor extra. Amite moi ben os tiguidos polo que foi utilizada ampliamente como sustituto do ébano nos diapasóns das guitarras e as teclas dos pianos.
Tamén teño unha referencia que di que en tempos (antes do Imperio Británico e as colonias) moitas Piob Mhor estaban feitas de esta madeira. Pero o seu uso máis extenso foi para facer pezas de xadrez, tanto as brancas como as negras...
 

 Parece buxo eh... pois non!
 
 
Para os políglotas...portugues: azevinho; catalán: grèvol; euskaro: gorosti; francés: houx; inglés: holly wood (a especie americana que deu nome á Meca do cinema e o ilex opaca... tamén moi interesante); alemán: stechpalme; italiano: agriofoglio...
                                                       ... seguimos falando.




 

venres, 25 de outubro de 2013

Do que se pode facer coa gaita


  1. Recoñezo que a min persoalmente non me gusta demasiado, son mais tirando ó tradicional, pero coido que é interesante dar a coñecer o que se está a facer actualmente no mundo da gaita, e as incribles posi bilidades que coma instrumento musical posúe.

mércores, 23 de outubro de 2013

Esposición Proxectos na Emao

O próximo venres, 24 de novembro inauguramos unha nova exposición no ESPAZO EMAO. Nesta ocasión trátase dos proxectos realizados polos alumnos que remataron as súas respectivas especialidades. Esperámosvos.

Na presente exposición, producida integramente pola EMAO, presentamos algúns dos proxectos dos/as alumnos/as que remataron os seus estudos no curso 2011-2012 e que, ao longo do presente ano, materializaron a súa proposta inicial, man a man co seu titor/a. Do proceso proxectual, recóllense aquí os resultados, os productos creativos ou artesanais, que representan o froito parcial, unha mostra especial, da experiencia e o coñecemento vivido nas aulas e obradoiros ao longo dos seus estudos.

sábado, 19 de outubro de 2013

Esencias de torno 1. Buxo. ( buxus semprevivens )

Ola, ocórreseme comezar con esta entrada unha serie delas que traten sobor das diferentes madeiras, autóctonas  principalmente, que se poden levar ó torno para traballar na construcción de instrumentos de vento.
Empezo co buxo, madeira mítica tanto pola calidade dos acabados, pola sonoridade, a súa pouca disponibilidade, e a súa tendencia traicionera (a causa dos malos secados) a virarse...


Paseo dos buxos da illa de San Simón, un dos últimos buxedos de Galiza.

Os buxos (pau buxo, boxe en galego e portugues; boj, boje en castelán; boix em catalán; bosso en italiano, buis en francés, boxwood en inglés, e buchbaum en alemán) son arbustivos ou arbóreos; alcanzando entre 2 y 12 m de altura. As follas son lanceoladas redondeadas, opostas, coriáceas, de cor verde escuro.
Ramiña de buxo

A súa cortiza presenta un aspecto acorchado, o sámago e practicamente inexistente aparecendo básicamente o cerme aprobeitable.

Toriños
                       

A madeira, unha vez seca, é dun amarelo pálido que pode presentar trazas liñais máis escuras. Oscurece lentamente polos procesos de oxidación naturais chegando a tomar tonalidades pardas ou castañas en exemplares antigos. Os aneis de crecemento son apreciables pero moi finos, dando lugar a unha febra entrelazada de grán moi fino.
se atendemos ó manuais diremos que unha madeira moi dura con unha densidade variable  de 900-1030kg/m3 e unha dureza de9,0.
Presenta graves problemas de secado, tendendo a fender lonxitudinalmente, a virarse en espiral e a pasmarse (tomar tonalidades grises) pola acción da humidade. Resiste mal a acción dos fungos e desestabilizase cos cambios bruscos de temperatura con variacións notables de constricción e dilatación.


Ai

Respecto do proceso de secado tras do corte, fálase duna media mínima de entre 10 e 20 anos, recomendando facerse en trozos pequenos (non é doada de cortar e moitas veces presenta fendas internas) e baixo cuberta. En tempos curábase en esterco o que lle eugadía tanínos a madeira...

Todas estas dificultades perdonanse porque ten un timbre marabilloso, sen estridencias típicas das madeiras tropicais, e un acabado moi bonito.


........Falamos.

xoves, 3 de outubro de 2013

Gaitas de iniciación

Pois  preséntovos as novas gaitas de iniciación.
A súa mais importante característica é que son moi económicas, permitindo deste xeito un acceso mais doado a todos aqueles que queren comenzar coa gaita pero non dispoñen de moitos recursos.
As diferencias cunha gaita profesional van dende uns materiais moito mais baratos, ata u nha estética moi sinxela e sin adornos, co que se consigue reducir o número de horas de traballo, redundando isto nun prezo moito mais baixo.
En canto á calidade da afinación e a mesma que unha gaita profesional.

Esta e a gaita de iniciación estandar

E esta é unha gaita de iniciación infantil mais pequena (en RE), e cun fol feito a medida mas pequeno.
Esta leva ronquilla porque asi o quixo o neno (3 anos)

martes, 24 de setembro de 2013

Novos e vellos proxectos.

Esta semán voltamos a enfrontarnos coas madeiras e os tornos retomando o traballo xa iniciado. Eu poa miña parte estou xa rabeando por voltar e eso inspírame... Levo toda a mañá facendo isto:

xoves, 19 de setembro de 2013

Unha chaqueta ben gaiteira... outra curiosidade.

Organizando este verán o meu arquivo de imaxes (moitas tomadas da propia internet... con ou sen permiso) decateime desta curiosidade que so ten relación co mundo da gaita dunha forma tanxencial.
Fixadevos ben nestas fotografías...



...esta primeira foi tirada da colección de imaxes que realizou Ruth Matilda Anderson nos anos vinte nunha viaxe por Galiza , está datada en Betanzos no ano 26 do pasado século. O feito de que sexa a cor é unha mostra do avanzado da técnica desta evanxelista norteamericana...que vermello tan intenso!...
...esta segunda retrata á parella de manequís  que representaron ós tipos galegos na Exposición internacional de Barcelona do ano 1929...o manequí parece querer darlle a man ó mesmísimo Alfonso XIII..


...por último aquí están as fotos do Cafú recoñecido gaitero da entreterra de Betanzos até Mondoñedo...
...gustaba do viño, tocaba nas procesións, e o cotrataban para dar baile a mocidade... e posuía unha chaqueta de pano vermello remontada de veludo que recoreu moito máis mundo do que el xamais pensou...
...Pois eu xuraria que é a mesma chaqueta.

luns, 2 de setembro de 2013

PREINSCRIPCIÓN 2013/14

LEMBRADE que este venres día 6 remata o prazo de preinscripción na EMAO (Escola Municipal de Artes e Oficios de Vigo) para todas as especialidades, o que inclúe a Construcción Artesanal de Instrumentos Musicais (CAIM).
As clases comezarán o 23 de Setembro.
Aproveito tamén para lembrar que sigue aberta a Expo Branco e Negro no Espazo EMAO ata o próximo 3 de Outubro.

xoves, 11 de xullo de 2013

Válvula Pallón de gaita

Aqui podedes ver un traballo de investigación moi interesante para conseguir que o ronco e o punteiro empecen a soar ao mesmo tempo.
Investigación feita por Afonso Castro de O Rosal, que foi o primeiro alumno deste Obradoiro que montou o seu propio, ala polo ano 1984 ou 85 e dende aquela está traballando no oficio.


luns, 8 de xullo de 2013

martes, 2 de xullo de 2013

Entrega de Diplomas na EMAO

Entrega de Diplomas de Fin de Estudos, Curso 2012-2013

Este xoves, 4 de xullo ás 18:00 horas, na Hemeroteca da Escola Municipal de Artes e Oficios, tera lugar o acto de entrega de diplomas de fin de estudos,  comezará cunha actuación musical a cargo do grupo de clarinetes da Escola Municipal de Música de Vigo, para a continuación, realizar a entrega persoal a cada unha das persoas que remataron os seus estudos no curso 2012-2013.

sábado, 29 de xuño de 2013

O gaiteiro de Goya... unha curiosidade.

Corixo ao corrector do Ipad e publico todo en galego (menos os nomes recoñecidos).

 Procesión de aldea é un lenzo de Goya, realizado para a quinta El Capricho dos Duques de Osuna en 1787. Forma parte da serie coñecida como cuadros para la alameda de los duques de Osuna. Goya tiña estreito contacto cos duques dende 1785. Como toda a serie, está impregnada de temáticas populares para o salón do duque.





 Goya presenta unha das habituais procesións patronais na España dieciochesca. A igrexa e todo o fondo ten una tratamento desenfocado. Da porta do templo sae a procesión, encabeza polo crego, o alcalde e os rexidores, que portan un estandarte. Acompaña un gaiteiro...

martes, 25 de xuño de 2013

Amadeo Goyanes

 Moitos fixeron gaitas pero poucos alcanzaron certo renome fora da súa localidade. Este é o caso de Amadeo Goyanes de Monforte de Lemos quen aprendera en parte do mesmísimo Faustino Santalices.
Moitas das súas gaitas vendéronse en Ourense nos anos 50, 60 e 70 do pasado século.
 Esta é propiedade do meu sogro e , como moitas, fixo a viaxe de ida e volta a Venezuela... daquela o buxo non se torcía??? Consérvase de marabilla, será porque nunca foi tocada (ai!).

PUNTEIRO

PUNTEIRO E SOPRETE

RONCO

BUXAS E CANAS

venres, 21 de xuño de 2013

Ronquillos, chillóns, chións, piteiros...

... moitos nomes para unha mesma cousa. Mirade estas mostras antigas, o diámetro dos pavillóns (copas, tornavoces...) ...A estética ten cambiado moito.


mércores, 19 de xuño de 2013

Seguindo co tema...

Acabo de atopares esta foto no meu arquivo...Esta gaita, gardada no Museo da Cornamusa de Ourense (...) foi empregada polos PALLA MALLADA e OS CAMPANEIROS e está feita por un tal Xan de Marica de Cambados a primeiros do século XX...a foto é de moi baixa calidade pero que sirva de curiosidade para ver a súa feitura.

martes, 18 de xuño de 2013

Manual para principiantes para aprendizaxe da gaita

Aqui vos deixo un enlace que me parece interesante para todos aqueles que esteades aprendendo ou queirades iniciarvos no aprendizae da gaita.

O Gaiteiro Técnico, manual


Un novo volume facilita a aprendizaxe da gaita


sábado, 15 de xuño de 2013

Xa que temos permiso do Xefe, e a colación dunha pregunta do Benito Quirós sobre O Poceiro (fabricante de gaitas da cidade de Pontevedra) deixo o enalace a un video dos seus máis ilustres clientes Os Campaneiros... Non non o víchedes merece moito a pena:

http://vimeo.com/10459976

Fixádevos nos roncos, a decoración profusa con incisións.

venres, 14 de xuño de 2013

Aberto o prazo de preinscripción para o curso 2013-2014

Ábrese o Prazo de Preinscrición para ou Curso 2013-2014 na Escola Municipal de Artes e Oficios de Vigo

Caderno de Debuxo de Isabel Prieto Varela, alumna da Emao
 na 
ESCOLA MUNICIPAL DE ARTES E OFICIOS DE VIGO 

Todas as persoas que desexen iniciar os estudos en calquera das especialidades ofertadas deberán realizar a súa preinscrición, conforme ao modelo oficial de solicitude que será subministrado na Administración da EMAO e que tamén se poderá descargar e/ou cubrir e imprimir dende a páxina web www.vigo.org, apartado Educación-Escola Municipal de Artes e Oficios (en adiante, web-EMAO). As persoas interesadas tamén poderán preinscribirse on-line dende a páxina correspondente da web-EMAO.

martes, 11 de xuño de 2013

E imos rematando

A piques de finalizar o curso 2012/13, os alumnos van rematando os seus traballos. Uns mais adiantados e outros menos, pero todos dentro dos obxectivos previstos para este curso.
Aqui vos deixo unha mostra do alumno mais avanzado, a gaita xa soa, e soa moi ben, só lle falta o vestido para poñela bonita, e a sair de festa.



Alberto probando o seu novo instrumento

mércores, 29 de maio de 2013

Preparación do proxecto para a exposición "Branco e Negro"

Deíxovos aqui unhas imaxes do primeiro proceso do proxecto da aula dos alumnos de Gaita 2, que están a preparar para a exposición "Branco e Negro", na que participarán todas as especialidades da EMAO.
Esta exposición inaugurarase a finais do mes de xuño no Espazo EMAO.

Os alumnos escolleron para esta exposición, enmarcada no concepto xenérico de branco e negro, un concepto mais específico como o de dentro e fora, ou o que se ve e o que non se ve. Para isto van presentar unha gaita partida á metade lonxitudinalmente que permitirá ver tanto o exterior como o interior (calibre) que é parte fu ndamental do funcionamento do instrumento, que, aínda que todos sabemos que está ahí, non o podemos ver, por razóns obvias.